De Leica 1A is de eerste productiecamera van de Leitz fabrieken. In juni 1924 besloot Ernst Leitz II om de camera te gaan bouwen. Vanaf dat moment is de productie van onderdelen opgestart en is de marketing zich gaan voorbereiden op de introductie van de Leica 1.
De naam van de Leica was in eerste instantie LECA Zie afbeelding 1. Een Franse camera merknaam L’eca verhinderde dit. Ook de naam ‘Barnack’ is overwogen, maar dat vond men een te Duitse naam. Er zijn wel folderontwerpen met deze namen gemaakt. Uiteindelijk heeft Leitz besloten om de naam Leica 1 te gebruiken. Overigens vind je de naam ‘Leica’ niet op de Leica 1 camera’s.
Van de Leica 1A zijn meerdere varianten gemaakt. Soms ging het om een grote wijziging zoals een andere lens, meestal ging het om kleine wijzigingen die het gebruik van de camera te verbeteren.
De eerste ca 1000 Leica productiecamera’s
De eerste Leica 1A is gemaakt met een lens met de naam Anastigmat. Dit was eigenlijk meer een type lens, dan een naam. Anastigmaten werden al vanaf 1890 gemaakt. De ontwerper was Paul Rudolph voor Zeiss. Een Anastigmat lens heeft eigenschappen die sferische aberratie, coma en astigmatisme voorkomen. De Leica Anastigmat bestaat uit 4 lenzen in drie groepen.
Volgens de literatuur hebben de serienummers 101 t/m 279 deze Anastigmat lens. In totaal dus 179 exemplaren. Deze zeer vroege Leica 1 camera’s zijn zeer zeldzaam en dan ook heel waardevol.
Vanaf serienummer 280 werden zogenaamde ELMAX lenzen in de Leica 1 geplaatst. De naam bestaat uit de letters E.L. (van Ernst Leitz) en Max van de lensontwerper Max Berek.
De Elmax heeft 5 lenzen in drie groepen. Nadat de grote Duitse fabrikant Ernemann uit Dresden van filmapparatuur een klacht indiende omdat de naam te veel leek op hun ERMAX lens heeft Leitz op 7 oktober 1925 besloten de naam te veranderen in ELMAR. Die naam is nog steeds in gebruik bij Leica bijvoorbeeld in de samenstelling Elmarit.
De naamsverandering viel nagenoeg samen met een ander ontwerp. De ELMAR heeft 4 lenzen in 3 groepen.
Er is geen exact serienummer bekend waarna de lenzen ELMAR gaan heten. Tot begin 2000 werd nog aangenomen, dat de productie met Elmar lenzen ongeveer vanaf serienummer 1300 begon. In het boek The 10 different variants of the classic Leica 1A with Elmar 1:3.5 F=50mm van Angela en Prof. Dr. Henning v. Einem (2008 pag. 8) gaan de auteurs er van uit dat tussen serienummer 1170 en 1284 de naamwisseling en de lensopbouw zijn voltooid. Nr. 1182 en 1189 zijn bijvoorbeeld duidelijk Elmar lenzen.
Er zijn echter camera’s bekend met een ELMAR lensontwerp met de naam ELMAX gegraveerd bv serienummer 1162.
In een volgend Leica weetje ga ik verder in op de verschillende Leica 1A modellen met een Elmar lens.
Afbeelding 1 Folder met de naam LECA
Afbeelding 2 Advertentie Leica 1926
