Leica weetje 10: de Leica Thambar 9 cm 1: 2.2

Thambar is afgeleid van het griekse woord ‘thambo’ dat wazig betekent.

Oorspronkelijke lens

Een van de meest legendarische lenzen van Leica is de Thambar. Leitz bracht de Thambar in 1935 als een soft focus portretlens (Weichzeichner 9cm). Rimpeltjes, oneffenheden in het gezicht, kleine vlekjes moesten verdoezeld worden. Het is een 9 cm 1: 2.2 lens. Op zich mooi voor een portretlens, met 9 cm als een standaard brandpuntsafstand voor portretten en  lichtsterk met een diafragma van 2.2, waardoor er een mooie achtergrondonscherpte (Bokeh) ontstaat. Ook heden ten dage nog uitstekende specificaties voor een portretlens.

In dertiger jaren waren lenzen van deze specificaties lastig te maken en bij volle opening gaven deze lenzen al een zacht beeld. Leitz vond dat de lens nog zachter moest zijn om een zacht, romantisch beeld met een zeker lichtend aura te creëren. Dit deden zij door er een speciaal filter bij te leveren. Dit filter was doorzichtig, behalve in het midden waar een donkere ‘vlek’ in zat. Het effect is tweeërlei: 1 de lichtsterkte neemt iets af en 2 het scherpste gedeelte van de lens wordt niet gebruikt, door de vlek in het filter, en alleen het minder scherpe gedeelte rondom het midden van de lens wordt gebruikt. Hierdoor ontstaat dus het superzachte beeld. Daarnaast zijn bepaalde lensfouten (sferische abberaties) bewust niet gecorrigeerd, waardoor ook weer het dromerige karakter van de lens wordt versterkt.

Omdat de lichtsterkte iets afneemt heeft de lens twee diafragmaschalen. Eén voor gebruik met en één voor zonder het filter. 

Het diafragma heeft liefst 20 bladen, waardoor er een nagenoeg geheel cirkelvormige lensopening ontstaat. Dit zorgt ook voor een cirkelvormig bokeh.

Tussen 1935 en 1942 heeft Leitz 2984 van deze lenzen gemaakt. In die tijd was dit een van de duurdere Leica lenzen (185 RM). Iets goedkoper dan de Hektor 7,3 cm 1:1.9.

Nieuwe Thambar

In 2017 introduceerde Leica de Thambar opnieuw. De lens heeft hetzelfde lenssysteem met 4 lenzen in 3 groepen. In grote lijnen is het externe ontwerp gelijk aan de originele Thambar, maar op enkele punten aangepast aan het design van de huidige Leica M lenzen. Daarbij komen we ook bij het grootste verschil tussen de oude en de nieuwe lens nl een Leica schroeflens en de nieuwe een M lens. Een ander verschil is dat de nieuwe Thambar enkelvoudig gecoat is. 

De nieuwe Thambar heeft een prijs van rond de 6.000 euro. Voor de oude versie betaal je prijzen tussen de 2.000 euro in mindere staat en zonder het originele filter en 6.000 euro voor een mooi exemplaar in complete en zeer mooie staat.

 

Op de foto’s zie je respectievelijk de nieuw en de oude versie en een foto gemaakt met de nieuwe Thambar.

Tijdens een van de Leica workshops in september 2019 kwamen we een Leica fan tegen die de nieuwe Thambar bij zich had.