De Leica Ib is de enige Leica met een Compur ‘in de lens’ sluiter, of ster sluiter in plaats van de gebruikelijke gordijnsluiter.
De Leica Ib werd in 1926 geïntroduceerd, dus een jaar na de Leica Ia. De camera had de normale Elmar 3.5 5 cm lens, maar de Compur sluiter was in de lens gebouwd. De Leica Ib is in twee versies gemaakt: een versie met een aantal schijfjes (Dial set) en de andere versie waarbij je de sluitertijd met behulp van een ring instelt (Ring set). Er zijn tot 1929 638 dial set types gemaakt en 1027 ring set types van 1928 tot 1941. Waarschijnlijk is de feitelijke productie gestopt in 1932 en werden een stuk of 20 exemplaren op verzoek van klanten gemaakt van bodies en lenzen die Leit nog in voorraad had.
Verschillen met de Leica Ia
1 Sluitertype De Leica Ia had een gordijnsluiter ingebouwd in de camera, terwijl de Ib een Compur/stersluiter had die in de lens ingebouwd was.
2 Sluiterknop De paddenstoelachtige sluiterknop op de Ia had een andere functie dan op de Ib. Op deze laatste wordt de knop gebruikt om de film te kunnen transporteren. Op de Ib is de sluiterknop op de lens gesitueerd net als het hendeltje voor het spannen van de sluiter.
3 Filmtransport Op de Ia gebeurde het filmtransport en het spannen van de sluiter in één beweging. Op de Ib waren dat twee verschillende handelingen, waardoor het heel eenvoudig was om ongewild dubbele belichtingen te maken.
Dit waren allemaal nadelen ten opzichte van de Ia.
Het grote voordeel was echter het feit dat Ib langzame sluitertijden mogelijk maakte
4 Lange sluitertijden De Ia had de volgende sluitertijden: Z (bulb), 1/20, 1/30, 1/40, 1/60, 1/100, 1/200 en 1/500 sec. de Ib had dus ook langzame tijden: Z, B, (D op de camera), 1, ½, 1/5, 1/10, 1/25, 1/50, 1/100 en 1/300 sec.
In de tijd waarin deze camera’s zijn gemaakt waren de filmemulsies nog langzaam en de lenzen waren niet erg lichtsterk. Er was dus duidelijk behoefte aan langere belichtingstijden.
5 Draadontspanner Een ander verschil met de Ia was dat de Ib met de draadontspanner kon worden bediend die nu nog steeds de standaard is. Het publiek moest tot 1953 met de introductie van de M3 om dezelfde standaard draadontspanner te kunnen gebruiken.
6 Beeldteller Op de top plaat van de Ia is de sluitertijdenknop geplaatst. Op de Ib zit op ongeveer dezelfde plek de beeldteller.
7 Maten De body van de Ib heeft dezelfde afmetingen als de Ia. Aangezien de sluitertijdenknop, de sluiter zelf en het hendeltje om de sluiter te spannen bij de Ib op de lens zelf zijn geplaatst, is de maximum diameter van de lenskop bij de Ib 54 mm in plaats van de 36 mm op de Ia. De body diepte inclusief lens is bij de Ia 63 mm en bij de Ib 71 mm. De Ib weegt met zijn 375 gram ca. 40 gram minder dan de Ia. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat de Ia een ingewikkelder filmtransport/sluiterspanning had dan de Ia.
8 Gravering Zowel op de Ia als op de Ib zoeken we vergeefs nar de naam Leica. Op de Ia is de naam Ernst Leitz Wetzlar op het huis van de sluitertijdenknop. De Ib heeft gravering van een echt Leitz Wetzlar logo tussen de zoeker en de terugwikkelknop.
9 Terugspoelen Het hendeltje om het filmtransportmechanisme te ontgrendelen werkt bij de Ib net andersom als bij de Ia.
10 Accessoires Aangezien de afmetingen van de lens verschillen tussen de Ia en de Ib zijn er verschillende cameratassen. Verder zijn er andere voor de Ib andere filters.
Leica code
Ia met 3 film cassettes (Leona) en de Leica cameratas Etrin: tezamen wordt dat dan ‘Leica’.
Ib met een film cassette (Lecus) en cameratas (Etros): tezamen ‘Lecom’
Prijzen:
De prijzen in Zwitserse francs waren in 1929
Leica 1a (Leona(: 300 SFR
Leica 1b (Lecur): 250 SFR
De Leica Ib was dus 25% goedkoper dan de Ia.
Gebruik in de praktijk
De Leica Ib is veel moeilijker te hanteren dan de Ia omdat het spannen van de sluiter en het filmtransport twee verschillende handelingen zijn. De sluiter van de Ib ging heel gemakkelijk af met dubbele belichtingen als gevolg. Je moet er dus voor zorgen dat het spannen van de sluiter gelijk wordt gedaan met het doorspoelen van de film.
F(riedrich) Deckel Munich was de fabrikant van de Compur sluiter. De sluiter heeft een eigen serienummer aan de zijkant van de lens.
Mifilmca
De body van de Leica Ib lijkt veel op de Mifilmca. Dit was een camerabody waar een Leitz microscoop aan bevestigd kon worden. Het filmtransport mechanisme was hetzelfde en ook de Mifilmca was voorzien van een Compur sluiter. Aangezien de Mifilmca al voor de Leica Ib bestond heeft Leitz waarschijnlijk het body ontwerp van de Mifilmca gebruikt voor de Ib.
Varianten
Toen Deckel de Compur sluiter een meer gestroomlijnd ontwerp gaf (de Ring set Compur) name Leitz dat ontwerp over. Er zijn meer Ring set type Ib camera’s gemaakt dan de dial set Ib’s. Daardoor heeft het dial set type een hogere waarde dan de ring set Ib camera’s.
In Leica weetje 17 heb ik de verschillende versies van de Ia besproken. Veel van die variaties zijn ook op de Leica Ib toegepast.
Compur Summicron
Naast de Ib en de Mifilmca heeft Leitz de Compur sluiter gebruikt op een heel klein aantal (waarschijnlijk 58 stuks) Summicron 50 mm schroeflenzen in 1956. Aangezien de sluiter in de lens zit was er een speciale arm om de verbinding te maken tussen de sluiter op de lens en de sluiter op de camera. Er wordt gezegd, dat Leitz de lens nooit in de verkoop heeft genomen. Af en toe zie je de lens op een Leica schroef camera bevestigd op eBay en andere veilingen.
